Ứng dụng chuyển đổi số vào quản lý, theo dõi đàn bò Vàng Hà Giang đã giúp Hợp tác xã Cát Lý, xã Thuận Hòa, huyện Vị Xuyên thực hiện thành công mô hình nuôi bò theo chuỗi giá trị hàng hóa. Bước đầu đã tạo sinh kế cho người nông dân.
Đã từng thành công từ mô hình nuôi chim bồ câu ở tỉnh Đồng Nai theo chuỗi giá trị hàng hóa, nhưng sau hai năm đại dịch bệnh Covid-19 đã làm kinh tế gia đình anh Thượng Thái Cát thiệt hại lớn. Sau đại dịch, năm 2022 anh chị quyết định trở về Hà Giang làm lại kinh tế với mô hình nuôi bò Vàng Hà Giang theo hướng trang trại.
Tháng 3.2022, anh Thượng Thái Cát thành lập Hợp tác xã Cát Lý, xã Thuận Hòa, huyện Vị Xuyên được thành lập với ngành nghề kinh doanh chính là nuôi bò thịt, giết mổ, sơ chế các sản phẩm từ thịt bò. Hiện tại, Hợp tác xã có 1 trang trại chăn nuôi bò vỗ béo theo quy trình khép kín với quy mô 200 con tại thôn Mịch B, xã Thuận Hòa; 1 cơ sở giết mổ, sơ chế và chế biến các sản phẩm từ thịt.
Tuy nhiên, để đáp ứng nhu cầu thị trường, cũng như chất lượng thịt bò đáp ứng theo đúng nhu cầu của khách hàng ngày càng tăng cao. Cộng với việc chu kỳ để có được con bò đủ tiêu chuẩn xuất mổ là khá dài, thường hơn 2 năm. Chính vì vậy, mô hình chăn nuôi theo hướng trang trại của Hợp tác xã đã không đám ứng được lượng thịt bò xuất bán cho thị trường hiện nay.
Để chăn nuôi bền vững, khắc phục khó khăn, Hợp tác xã Cát Lý đã triển khai phương án liên kết chăn nuôi với người nông dân theo chuỗi giá trị. Ban đầu, Hợp tác xã đầu tư bò cho người dân có điều kiện về nhân lực, diện tích cỏ, chuồng trại. Số bò này sẽ được kiểm tra sức khỏe, tiêm vác xin, tẩy ký sinh trùng định kỳ qua hệ thống cán bộ nông nghiệp xã. Đến khi bò đủ tiêu chuẩn xuất mổ, Hợp tác xã sẽ mua lại của người dân, sau khi trừ trọng lượng ban đầu, toàn bộ số kg tăng thêm của con bò, người dân sẽ được hưởng với giá bằng hoặc cao hơn thị thường. Nếu con nào sinh sản ra bò mới, thì người dân tiếp tục được Hợp tác xã hỗ trợ về kỹ thuật chăm sóc để bò trưởng thành khỏe mạnh, đến khi đủ tiêu chuẩn mổ thịt thì Hợp tác xã sẽ tiếp tục thu mua và người dân sẽ được thụ hưởng hoàn toàn giá trị con bò đó.
Đến nay tổng số hộ chăn nuôi bò theo mô hình chuỗi giá trị của Hợp tác xã Cát Lý là 447 hộ, với tổng số bò là 1.304 con. Các hộ tập trung ở các huyện, Vị Xuyên, Bắc Mê và Yên Minh.
Khi đàn bò ngày càng tăng thêm số lượng, vấn đề quản lý đàn bò đã đặt ra bài toán khó cho Hợp tác xã. Bởi quản lý bằng sổ sách rất khó để kiểm tra, rà soát, thống kê, đặc biệt là việc truy xuất nguồn gốc xuất xứ của bò. Để khắc phục hạn chế trên, Hợp tác xã Cát Lý đã ứng dụng phần mềm tin học vào quản lý đàn bò của mình. Phần mềm sẽ tổng hợp, theo dõi sinh trưởng của đàn bò từ lúc sinh ra cho đến lúc xuất bán ra thị trường, mỗi con bò đều được gắn số và đi kèm là mã QRcore để khách hàng truy xuất nguồn gốc của thịt bò mà Hợp tác xã sản xuất. Thông tin bệnh dịch, tiêm vác xin và hồ sơ sức khỏe của bò đều được cập nhật thường xuyên từ chủ bò và cán bộ thú y. Từ khi ứng dụng chuyển đổi số vào quản lý đàn bò thuận lợi hơn, khách hàng có thể quét mã QRcore sẽ biết thông tin cơ sở đang nuôi bò, mã bò, loại bò, ngày sinh, giống bò, trọng lượng, độ tuổi và thông tin sử dụng thuốc, vác xin… Đây là vấn đề cốt lõi bên cạnh chất lượng thịt bò để khách hàng tin dùng.
Bên cạnh đó, Hợp tác xã cũng hợp đồng với thú y thôn bản để hỗ trợ người dân kỹ thuật, cách chăm sóc, nuôi dưỡng bò. Khi bò có vấn đề về sức khỏe, đây là lực lượng nòng cốt để kịp thời xử lý cho người dân. Cán bộ thú y sẽ quản lý theo địa bàn dân cư, nơi mà bò của Hợp tác xã Cát Lý đang được người chăm sóc. Số lượng cán bộ hỗ trợ trên 10 người, và sẽ tăng theo số lượng bò.
Theo anh Thượng Thái Cát, Giám đốc Hợp tác xã Cát Lý, giống bò mà Hợp tác xã chọn nuôi và quản lý là bò vàng Hà Giang, đây là loại bò sinh trưởng phù hợp với đặng trưng của địa phương vùng cao Hà Giang, đó là nuôi nhốt, bò ăn trên máng. Bò khi trưởng thành có thể nặng 200-300kg, có thành phẩm thịt cao, mềm và thơm. Đầu ra của sản phẩm được Hợp tác xã phân phối độc quyền tại các tỉnh Hải Phòng, Bắc Giang, Hà Nội. Giá thịt bán ra cho các cửa hàng luôn đắt hơn giá thị trường 100 nghìn đồng/1kg. Theo nhu cầu của các đơn hàng, một ngày nhu cầu thị trường là trên 2 con. Tuy nhiên với số lượng bò hiện có, cộng với chu kỳ sinh trưởng của bò khá dài nên Hợp tác xã chưa đáp ứng được nhu cầu của thị trường hiện nay.
Với uy tín, chất lượng của thịt bò vàng Hà Giang mà Hợp tác xã Cát Lý đang quản lý và chăm sóc, để giữ thương hiệu này, Hợp tác xã chỉ bán sản phẩm thịt bò mà chính Hợp tác xã đang quản lý. Không bán sản phẩm nhập từ bên ngoài. Đây là phương châm để giữ uy tín với khách hàng cũng như mở rộng quy mô đàn bò theo chuỗi giá trị để phát triên hơn thương hiệu bò vàng Hà Giang.