Bệnh viêm da nổi cục ở trâu bò có tên tiếng anh là Lumpy Skin Disease (LSD) nó còn được gọi với một cái tên khác là bệnh da sần thuộc họ Poxviridae, chi Capripoxvirus. Vi rút gây bệnh viêm da nổi cục trên trâu bò có thể hoạt động vô cùng ổn định, tồn tại trong một khoảng thời gian dài ở môi trường bên ngoài, nhạy cảm với ánh nắng mặt trời và chất tẩy rửa có dung môi Lipid.
- Bệnh có thể điều trị được và có tỷ lệ khỏi bệnh cao. Tuy nhiên khi xảy ra dịch bệnh việc điều trị rất tốn kém, năng suất vật nuôi giảm, có thể gây chết vật nuôi nhất là gia súc non; vì vậy người chăn nuôi cần quan tâm đến công tác phòng bệnh đặc biệt là tiêm phòng vắc xin.
- Với các loại động vật khác chưa có nghiên cứu cụ thể về việc lây nhiễm bệnh này.
- Vi rút viêm da nổi cục ở trâu bò rất ổn định, nó có thể tồn tại ở trong môi trường ngoài một khoảng thời gian vô cùng dài, thậm chí nó có thể tồn tại ở da hoại tử 33 ngày. Lớp vảy khô tới 35 ngày và có thể sinh trưởng tồn tại trong môi trường ẩm ướt trong một khoảng thời gian vô cùng dài.
- Tiếp xúc trực tiếp.
- Thức ăn, nước uống, dụng cụ mang mầm bệnh.
- Lây truyền qua nhau thai cũng đã được báo cáo, bê con sinh ra bị tổn thương trên da.
- Bê con đang theo mẹ có thể bị nhiễm bệnh qua sữa, hoặc do tổn thương da ở núm vú (hiếm gặp do kháng thể mẹ truyền sang).
- Lây truyền qua kim tiêm bị ô nhiễm trong quá trình điều trị hoặc trong quá trình tiêm phòng.
- Lây truyền qua đường giao phối tự nhiên hoặc qua thu tinh nhân tạo.
- Xử lý nhiệt các sản phẩm sữa và sản phẩm động vật trong 2 giờ ở 56˚C hoặc 30 phút ở 64˚C có thể vô hoạt được vi rút.
- Bê sữa non hoặc sữa từ bò bị nhiễm bệnh là một nguy cơ.
- Trâu bò giảm ăn.
- Cơ thể gầy gò, suy nhược, gầy yếu.
- Sốt cao có khi tới 41 độ C.
- Giảm khả năng tiết sữa trên gia súc đang cho con bú.
- Tiết nhiều nước bọt.
- Da xuất hiện nhiều nốt sần có đường kính từ 2 - 5 cm, nốt sần có hình tròn nhô cao.
- Các nốt sần có thể bị hoại tử, xơ hoá tồn tại trong vài tháng để lại các vết sẹo vĩnh viễn.
- Màng nhầy của miền, khí quản và phối có thể xuất hiện mụn nước, nốt loét…
+ Sử dụng kháng sinh toàn thân để phòng bệnh kế phát.
+ Sử dụng kháng sinh dang phun xịt để phòng nhiễm trùng trên da.
+ Sử dụng thuốc kháng viêm, hạ sốt để làm giảm triệu chứng bệnh.
+ Nâng cao sức đề kháng cho gia súc.
- Một số phác đồ điều trị được gợi ý như sau:
Phác đồ 1:
+ Tiêm một trong các loại kháng sinh sau: Amox 15%, Genta-Amox, Ceptiofur 5%, Lincospec, Penstrep dạng huyễn dịch…
+ Kháng viêm, hạ sốt: Gluco- K-C Namin hoặc Anagin C + Dexamethasol.
+ Thuốc bổ: B complex, Hepatol + B12, Catosal.
+ Vết loét trên da: xử dụng xịt có kháng sinh Oxytetracycline hoặc Neomycin…
Trâu, bò có thai, mới sinh không nên dùng Dexamethasol (dễ gây sẩy thai, cạn sữa). Các thuốc kháng sinh không nên trộn lẫn với Dexamethasol tránh phản ứng kết tủa.
Phác đồ 2:
+ Thuốc kháng sinh Penstrep, Amox 15%, Genta-Amox,…
+ Thuốc kháng viêm Keprofen, Dexamethasol,..
+ Thuốc kích thích trao đổi chất: Butasal 100 (tiêm hoặc truyền).
+ Thuốc xịt lên vết thương để sát trùng Limoxin 25 spray hoặc cồn iod.
+ Truyền dịch cho trâu bò (khi không ăn): dung dịch đường Gluco đẳng trương.
+ Nếu sốt dùng thuốc hạ sốt, Para C hòa nước cho trâu bò uống hàng ngày.
Trong quá trình điều trị cho uống thêm điện giải.
Phác đồ 3:
+ Kháng sinh Penstrep, Amox 15%, Genta-Amox.
+ Tránh táo bón gây nghẽn dạ lá sách và giữ nhu động dạ cỏ Sulphat Magie uống + Pilocarpin tiêm + kết hợp thúc bụng cỏ bên trái hõm hông.
+ Truyền dịch cho trâu bò (khi không ăn) dung dịch đường Gluco đẳng trương.
+ Nếu sốt dùng thuốc hạ sốt, para C hòa nước cho trâu bò uống hàng ngày.
Phác đồ 4:
+ Tiêm kháng viêm, hạ sốt Dexamethasol, Anagin C.
+ Tiêm kháng sinh: Amoxgen, Kanamycin 10%, Oxytetracylin.LA, Penstrep.
Phác đồ 5:
+ Dùng kháng sinh Penstrep, Genta-Amox.
+ Dùng Vitamin C + B1 + B complex để tăng sức đề kháng. Bò đực tiêm liều cao, bò đang chửa giảm liều xuống.
+ Trong trường hợp chân sưng, phù thủng thì tiêm Dexamethasol; còn bò chửa, mới sinh thì tiêm Cafein, B1 (không nên dùng Dexamethasol - gây sẩy thai, cạn sữa).
+ Uống vitamin C, B complex, bổ sung thêm thuốc giải độc gan Hepatol.
Trong quá trình điều trị cho uống thêm điện giải.
Phác đồ 6:
+ Dùng kháng sinh Spectiline, Cephalecin hoặc Amoxilin.
+ Dùng thuốc kháng viêm Dexamethasol.
+ Hạ sốt bằng Anagin.
+ Tăng cường sức đề kháng bằng VitaminC, B Complex, đường Glucose.
Trong quá trình điều trị cung cấp thức ăn, nước uống đầy đủ cho gia súc mắc bệnh; vệ sinh sát trùng chuồn g trại thường xuyên, dùng Hantox để diệt côn trùng. Bò bệnh nuôi nhốt trong mùng, không thả rông và cách ly với các con khác trong đàn.
- Phun thuốc diệt côn trùng truyền bệnh.
- Tăng cường vệ sinh, sát trùng chuồng trại.
- Tăng cường chăm sóc, nuôi dưỡng đàn trâu, bò.
- Hạn chế chăn thả chung trên cùng cánh đồng.
Phần có dấu (*) là thông tin bắt buộc và được hệ thống bảo mật theo quy định của pháp luật hiện hành.