Kỹ thuật nuôi cá chép hiệu quả trong ao với các loại cá khác

Cá chép thông thường hay cá chép châu Âu (Cyprinus carpio) là một loài cá nước ngọt phổ biến rộng khắp có quan hệ họ hàng xa với cá vàng thông thường và chúng có khả năng lai giống với nhau. Tên gọi của nó cũng được đặt cho một họ là họ cá chép (Cyprinidae).

Chọn ao nuôi

Như các ao nuôi cá khác, điều kiện cho ao để nuôi cá chép là: đất không bị chua mặn, gần nguồn nước sạch, không có mạch nước ngầm độc hại gây chết cá. Ao nên đào theo hình chữ nhật (chiều dài gấp rưỡi hoặc gấp 2 chiều rộng) gần chuồng trại chăn nuôi, gần gia đình để tiện quản lý, gần đường giao thônh để dễ vận chuyển cá giống và bán cá khi thu hoạch. Môi trường ao nuôi cá luôn thoáng sạch, không bị ô nhiễm, nhiệt độ nước giao động khoảng 20 - 30°C, nước ao luôn có màu xanh nõn chuối (độ trong từ 10 - 20 cm), độ ph từ 6,5 - 8,5, oxy từ 3 - 8 mg/l, cò từ 3 - 10 mg/l, nước ao không được có H2S, hàm lượng NH4 nhỏ hơn 1 mg/l, hàm lượng sắt tổng cộng không vượt quá 0,2 mg/l và hàm lượng hữu cơ từ 10 - 20 MgO2/l.

Chuẩn bị ao nuôi

- Tu sửa bờ ao, kiểm tra đăng cống, phát quang bờ.

- Tát hoặc tháo cạn ao, dọn sạch bèo, cỏ, vét bùn (nếu lượng bùn quá nhiều), san phẳng đáy, lấp hết hang hốc ven bờ ao.

- Tẩy vôi khắp đáy ao, để diệt cá tạp và mầm bệnh, bầng cách rải đề từ 8 - 10 kg vôi bột cho 100 m² đáy ao. Nếu trong ao nuôi vụ trước, cá tôm bị bệnh hoặc ao bị chua thì lượng vôi tẩy ao tăng gấp 2 lần (từ 15 - 20 kg/100 m²).

- Phơi ao khoảng 3 ngày, bón lót bằng cách rải đều khắp ao 30 - 40 kg phân chuồng đã ủ kỹ và 40 - 50 kg lá xanh (lá thân mềm để làm phân xanh) cho 100 m². Lá xanh được băm nhỏ rải đều khắp đáy ao. Dùng trâu bừa đáy ao 1 - 2 lượt cho phân xanh và lá lẫn vào bùn đồng thời lấp phẳng đáy ao.

- Lọc nước vào ao khoảng 0,5 m, ngâm ao từ 5 - 7 ngàynước ao sẽ có màu xanh nõn chuối (màu của phù du sinh vật), lọc nước tiếp vào ao đạt mức sâu 1 m trước khi thả cá. Càn lọc nước bằng đăng hoặc lưới đề phòng cá dữ, cá tạp tràn vào ao nuôi cá.

Tỷ lệ cá chép nuôi ghép

- Nuôi ghép cá chép tronh ao lấy các đối tượng khác là chính thì nên thả cá chép từ 5 - 10% và phải tính sao cho mỗi con cá chép có khoảng 10 - 20 m² đáy ao.

- Nuôi cá chép trong các đầm hồ tự nhiên lấy các đối tượng khác là chính có thể cá chép tới 20 - 30% nhưng vẫn phải tính toán sao cho mỗi con cá chép không ít hơn 20 - 30 m² đáy đầm hồ.

- Nuôi ghép cá chép ở ruộng trũng có thể thả với tỷ lệ 50 - 60% là cá chép nhưng cũng phải tính sao cho mỗi con cá chép có từ 10 - 15 m² ruộng.

Mùa vụ thả cá giống

Có 2 mùa vụ thả cá giộng nuôi thành cá thịt. Vụ 1 từ tháng 2 đến tháng 3 (gọi là vụ xuân) và vụ 2 từ tháng 8 đến tháng 9 (gọi là vụ thu). Mùa vụ thả cá giống thích hợp nhất lá vụ 1, vì thả sớm vào vụ xuân sẽ tận dụng được nhiều thời gian sinh trưởng cảu các loài cá. Người ta thường thả cá giống lưu và thả đủ số lượng cá xuống ao trong khoảng 5 - 7 ngày đầu, không nên kéo dài thời gian thả cá giống trong cùng một ao.

Xử lý cá giống trước khi thả nuôi

- Dùng cá thử nước: cắm giai hay rổ thưa xuống ao, thả vào trong đó 10 - 15 con cá giống. Theo dõi cá từ 20 - 30 phút thấy cá hoạt động bình thường là được, nếu thấy cá yếu hoặc chết… thì phải tạm ngưng việc thả cá để giải quyết lại nguồn nước đã lấy vào ao. Trước khi thả cá lại ao cũng phải dùng cá để thử nước.

- Tắm cho cá giống đề phòng bệnh: cá giống khi vận chuyển về, trước khi thả, nên tắm qua nước muối ăn (NaCl) nồng độ 3%. Cách tắm: dùng chậu chứa 10 lit nước sạch, hoà tan 300 gr muối ăn trong nước, dùng vợt bắt cá để tắm trong thời gian từ 10 - 15 phút.

- Tránh để cá bị "sốc" do chênh lệch nhiệt độ giữa nước ao và nước chứa cá: khi thả cá xuống ao nuôi, để đảm bảo an toàn cho cá, cần chú ý cân bằng nhiệt độ nước giữa 2 môi trường, nhất là cá giống vận chuyển đường xa trong mùa hè có nhiệt độ cao. Cách làm: ngâm túi cá xuống ao từ 5 - 10 phút trước khi thả. Thả cá: mở giây buộc túi,hai tay ấn dìm một nửa miệng túi xuống nước, cho nước ngoài ao từ từ vào túi, khi thấy cá khoẻ, bơi ngược dòng nước thì thả cá ra ao. Chú ý thả cá ở đầu gió cho cá phân tán nhanh ra ao.

Chất lượng và quy cỡ cá giống

- Chất lượng cá giống: cá khoẻ mạnh, bơi lội hoạt bát theo đàn, phản xạ nhanh với tiếng động. Khi vớt lên cá quẫy lộn lung tung, toàn thân trơn bóng, không rách vây, không tróc vảy, không khô mình, không mất nhớt, không bệnh.

- Quy cỡ cá giống: tuỳ theo từng loài cá, điều kiện ao nuôi và thời gian nuôi. Đối với ao nhỏ, dể quản lý chăm sóc, thời gian nuôi dài thì thả giống nhỏ. Ao rộng khó chăm sóc quản lý hoặc nuôi trong thời gian ngắn thì thả cá giống lớn.