Rong ruổi qua những vùng trồng mía đường của tỉnh, chúng tôi chứng kiến hiện nay đã không còn chuyện cây mía đường chỉ dựa vào nước trời, không cần chăm sóc. Giờ đây, người trồng mía đang phân vân giữa việc đầu tư mạnh vào cây mía để nâng cao hiệu quả hoặc tiếp tục cảnh được chăng hay chớ như trước.

Được giá nhưng mía năng suất thấp

Giữa cái nắng khá gay gắt, gạt giọt mồ hôi trên khuôn mặt sạm đen, ông Nguyễn Văn Quyết - người trồng mía ở thôn Suối Sâu (xã Ninh Tân, thị xã Ninh Hòa) tâm sự: "Sau nhiều năm trồng mía thất thu, niên vụ mía 2023 - 2024, người trồng mía mới nếm được chút vị ngọt nhờ giá mía đã tăng trở lại. Niên vụ này, mía đang được mua với giá 1,1 triệu đồng/tấn 10 chữ đường (CCS), tăng nhẹ so với năm trước; đồng thời chữ đường năm nay nhỉnh hơn so với những năm trước khoảng 1,5CCS. Tuy nhiên, năng suất mía năm nay chưa đạt như mong đợi. Gia đình tôi trồng 2ha mía, sản lượng đạt khoảng 50 tấn/ha, giảm 15 tấn/ha so với niên vụ trước nên sau khi trừ tất cả chi phí chỉ có lãi khoảng 20 triệu đồng/ha".

Từ đầu năm 2024 đến nay, một số doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh liên tục có đơn hàng xuất khẩu sang những thị trường "khó tính". Qua đó đã mở ra cơ hội cho nông sản Đắk Lắk nâng cao giá trị và tạo dựng được thương hiệu trên thị trường thế giới.

Nhiều đơn hàng vào các thị trường lớn

Ngay trong những ngày đầu năm 2024, Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Nutri Soil (thành phố Buôn Ma Thuột) đã xuất khẩu thành công lô hàng mắc ca chính ngạch đầu tiên sang thị trường Hàn Quốc. Lô hàng có khối lượng hơn 10 tấn, với hơn 677 thùng. Để xuất khẩu được lô hàng này, sản phẩm của công ty đã trải qua nhiều khâu kiểm tra của các cơ quan chuyên môn về kiểm soát sinh vật gây hại, an toàn vệ sinh thực phẩm, quy cách đóng gói và truy xuất nguồn gốc…

Hơn 5 năm trước, anh Noh mạnh dạn mua con dê đầu tiên của người dân trong thôn với giá 2 triệu đồng. Một năm sau, dê sinh sản và tăng đàn lên 5 con. Có kinh nghiệm, anh được xã chọn tham gia "Mô hình nuôi dê bán chăn thả" của Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh thực hiện (thuộc Dự án Nông thôn miền núi do Trung ương quản lý) từ tháng 10/2019 đến tháng 9/2022.

Nhận hỗ trợ 6 con dê, 130kg cỏ voi, máy cắt thức ăn, gia đình anh đầu tư 20 triệu đồng làm chuồng lót sàn gỗ, ngăn ô khá bài bản. Được tập huấn, đào tạo, hướng dẫn quy trình chăn nuôi dê, người đàn ông Tà Ôi này vui mừng khi nắm bắt được nhiều kiến thức mới mẻ. "Nuôi theo kiểu trước đây, mình chỉ biết chăm sóc, cho ăn theo thói quen; giờ thì áp dụng cách ủ thức ăn, giữ ấm mùa đông, tăng sức đề kháng cho dê con mới sinh. Có học, có hơn. Dự án giúp mình rất nhiều để trở thành một người chăn nuôi khoa học", ông chủ đàn dê nói.

Ra Tết độ hơn chục ngày, nhiều hộ dân trên địa bàn huyện Võ Nhai đã tất bật lên núi tỉa cành cho cây na. Trên những sườn dốc núi đá, thấp thoáng bóng người cần mẫn tỉa cành cho cây, nhiều người còn dựng cả lán, mang theo đồ ăn, nước uống để tiện làm việc trong suốt một ngày dài. Cho nguồn thu nhập lớn, nên cây na được bà con chăm sóc tỉ mẩn, với hy vọng có một vụ quả bội thu vào tháng 8, 9 hằng năm.

Từ hàng chục năm nay, cây na đã bén rẽ trên vùng đất Võ Nhai, trở thành loại cây trồng đặc trưng, một hướng phát triển kinh tế chủ lực của địa phương. Ở nhiều xã như: La Hiên, Lâu Thượng, Phú Thượng, Dân Tiến, thị trấn Đình Cả… cây na đã "leo" lên tận đỉnh núi đá, giúp người dân nâng cao thu nhập, tạo ra giá trị bền vững trong phát triển kinh tế.

Những năm gần đây, nhiều hộ dân đã và đang áp dụng các mô hình nuôi thuỷ sản nhằm thay thế nguồn lợi tự nhiên. Trong đó, mô hình nuôi lươn không bùn ngày càng được nhiều nông dân lựa chọn làm mô hình kinh tế quan trọng của gia đình vì chi phí đầu tư thấp, dễ chăm sóc mà lại cho lợi nhuận cao.

Cũng là mô hình nuôi lươn không bùn như nhiều hộ nông dân khác, nhưng hộ ông Hồ Anh Kiệt, ngụ khu phố Lộc Vĩnh, phường Lộc Hưng, thị xã Trảng Bàng lại có bước đột phá. Không chỉ xuất bán lươn thịt thương phẩm mà ông còn chủ động nguồn con giống và kết hợp nuôi trùn chỉ đỏ, trùn quế làm nguồn thức ăn tại chỗ, giúp tiết giảm chi phí, tăng năng suất, lợi nhuận, giảm thiểu ô nhiễm môi trường…

Trên cơ sở triển khai nhân rộng mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao gắn với chuyển dịch cơ cấu cây trồng hiệu quả, huyện Ninh Sơn đang từng bước hướng đến phát triển nông nghiệp hữu cơ tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế góp phần nâng cao năng suất, giá trị cây trồng trên địa bàn huyện.

Đồng chí Nguyễn Đức Hòa, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện cho biết: Huyện đã ban hành kế hoạch về Phát triển nông nghiệp hữu cơ giai đoạn 2023 - 2025, định hướng đến năm 2030, mục tiêu là đẩy mạnh phát triển sản xuất nông nghiệp hữu cơ trên từng lĩnh vực sản xuất nông nghiệp có thế mạnh của địa phương. Bước đầu, ngành nông nghiệp huyện đã quy hoạch phát triển các vùng sản xuất nông nghiệp hữu cơ tập trung và các sản phẩm hữu cơ chủ lực. Từ đó, hình thành, mở rộng diện tích canh tác được chứng nhận hữu cơ trên một số đối tượng cây trồng, vật nuôi như: Điều, cây ăn quả, bò, dê, cừu và heo bản địa. Cụ thể, giai đoạn 2023 - 2025 sẽ chuyển đổi sang trồng trọt, sản xuất hữu cơ khoảng 1.716ha và chăn nuôi hữu cơ là 2.040 con, đến năm 2030 sẽ đạt 1.720ha cây trồng, chăn nuôi khoảng 2.100 con.

Năm 2024, tỉnh Lào Cai tập trung chỉ đạo các địa phương tiếp tục chuyển đổi 338,9 ha đất trồng lúa kém hiệu quả sang sản xuất cây trồng, vật nuôi khác có giá trị kinh tế cao hơn.

Cụ thể, đối với diện tích đất trồng lúa kém hiệu quả sẽ chuyển đổi 147,4 ha sang trồng cây hằng năm, 174,4 ha sang trồng cây lâu năm, 17,1 ha sang trồng lúa kết hợp nuôi thuỷ sản tại 5 huyện. Trong đó, tại huyện Bát Xát chuyển đổi 37,5 ha, huyện Văn Bàn 36,3 ha, huyện Bảo Yên 3,8 ha, huyện Bảo Thắng 251,3 ha và huyện Bắc Hà 10 ha.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn vừa có văn bản số 556/BNN-KHCN về đẩy mạnh thực thi pháp luật, tuyên truyền, phổ biến công tác bảo tồn đa dạng sinh học và bảo vệ các loài hoang dã.

Theo đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị các cơ quan truyền thông của Bộ tăng cường đưa tin, phát sóng các thông điệp, phóng sự, bản tin tuyên truyền pháp luật về bảo tồn đa dạng sinh học, kiểm soát các loài ngoại lai xâm hại, bảo vệ các loài hoang dã nguy cấp, quý, hiếm; bảo tồn chim hoang dã, di cư tại Việt Nam.

Theo thông báo của Trạm Trồng trọt và bảo vệ thực vật Ninh Hòa, qua công tác điều tra và dự tính dự báo, đơn vị đã phát hiện rầy nâu xuất hiện và gây hại 65ha lúa giai đoạn trổ - đỏ đuôi vào trung tuần tháng 2 - 2024. Mật độ phổ biến 200 - 500 con/m², cục bộ cao từ 1.000 đến 2.000 con/m² tại các xã: Ninh Quang, Ninh Thân, Ninh Trung, Ninh Đông, Ninh Phụng, Ninh Hưng, Ninh Xuân…

Trong thời gian tới, với tình hình thời tiết nắng nóng, rầy trưởng thành bắt đầu di trú từ trà lúa chuẩn bị thu hoạch cuối tháng 2 sang đẻ trứng cộng với rầy cám nở tại chỗ sẽ làm phát triển và gia tăng mật số từ đầu tháng 3 kéo dài đến giữa tháng 4 - 2024 trên lúa giai đoạn trổ, ngậm sữa, chắc xanh, đỏ đuôi.

Sau một thời gian có xu hướng giảm và bình ổn, gần đây giá nhiều loại phân bón đã biến động tăng trở lại. Dù mức độ tăng chưa nhiều và nhìn chung giá nhiều loại phân bón vẫn đang ở mức thấp so với cùng kỳ năm 2023 nhưng nhiều nông dân không khỏi lo lắng khi chuẩn bị bước vào vụ sản xuất hè thu 2024, nông dân phải tăng cường bón phân cho lúa và nhiều loại cây trồng nhằm đảm bảo cho cây phát triển tốt trong điều kiện thời tiết bất lợi.

Ða phần nông dân không có tiền mua phân bón dự trữ sẵn mà thường chờ tới vụ khi đó giá có cao cũng buộc phải mua nên rất mong giá vật tư đầu vào và giá sản phẩm đầu ra ổn định với mức giá phù hợp để đảm bảo sản xuất có lời. Ông Trương Văn Cứ, ngụ ấp Thạnh Phú 2, xã Trung Hưng, huyện Cờ Ðỏ, thành phố Cần Thơ, cho biết: "Gần đây, giá nhiều loại lúa đã giảm đáng kể so với những tháng trước, với mức giảm lên đến trên dưới 1.000 đồng/kg. Trong khi đó, giá nhiều loại phân bón lại có xu hướng tăng nên nông dân lo lắng về chi phí sản xuất sẽ tăng trong vụ hè thu 2024 từ đó ảnh hưởng đến lợi nhuận. Ðáng chú ý, trước đây giá nhiều loại phân Ðạm (Urê) đã giảm xuống chỉ còn ở mức trên dưới 490.000 đồng/bao, thì nay đã ở mức từ 530.000 đồng/bao trở lên".