ý kiến của bạnXã Phú Tân có diện tích nuôi trồng thủy sản là 5.003 ha, sản lượng nuôi trồng đạt 7.150 tấn/năm, với phương thức nuôi dần thay đổi theo hướng áp dụng các tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất. Tuy nhiên, ở các vùng nuôi vẫn còn xảy ra sự lạm dụng thuốc kháng sinh và hóa chất độc hại trong phòng trị bệnh và cải tạo môi trường dẫn đến sự kháng thuốc đối với các động vật nuôi và tồn dư hóa chất độc hại trong các sản phẩm thủy sản, gây suy giảm môi trường nuôi, ảnh hưởng đến sức khỏe con người.
VietGAP chính là một hướng đi mới với những ưu điểm như chú trọng xử lý môi trường, phòng bệnh bằng các chế phẩm sinh học, hạn chế việc sử dụng thuốc và hóa chất, ghi chép quá trình sản xuất để có thể truy xuất nguồn gốc sản phẩm.
Chính vì thế, năm 2023, Trung tâm Khuyến nông Cà Mau đã thực hiện Dự án xây dựng vùng nguyên liệu cua theo hướng VietGAP, với quy mô 30 ha/15 hộ tại ấp Mỹ Bình, xã Phú Tân, huyện Phú Tân. Có thể nói mô hình nuôi cua theo hướng VietGAP cơ bản được đưa ra để lựa chọn các hộ tham gia là:
- Vùng nguyên liệu nuôi cua theo hướng VietGAP nằm trong vùng quy hoạch nuôi trồng thủy sản của địa phương, hộ nuôi tập trung, phải có quyền sử dụng đất, hồ sơ theo qui định VietGAP.
- Điều kiện triển khai phương án có hạ tầng đáp ứng theo yêu cầu, thuận lợi về giao thông, thuỷ lợi để đảm bảo triển khai tốt và thuận tiện tham quan, nhân rộng mô hình.
- Phối hợp chặt chẻ với các đơn vị quản lý, chuyên môn và địa phương, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện để tổ chức triển khai, kiểm tra, đánh giá và báo cáo kết quả.
- Phân công viên chức triển khai phương án có đủ điều kiện và năng lực thực hiện.
- Chọn vùng triển khai phương án có đầy đủ các điều kiện triển khai phát triển trong những năm tiếp theo.
- Hộ dân tham gia phải tuân thủ qui trình kỹ thuật có đủ điều kiện đối ứng.
- Hoạt động của vùng nguyên liệu nuôi cua theo hướng VietGAP cần được tiến hành nhằm đảm bảo sức khỏe cua nuôi bằng cách duy trì môi trường sống tốt và phù họp với đối tượng nuôi của quá trình nuôi, cũng như giảm thiểu các rủi ro về bệnh dịch.
- Hoạt động của vùng nguyên liệu nuôi cua theo hướng VietGAP phải được thực hiện một cách có trách nhiệm với xã hội, tôn trọng văn hóa cộng đồng địa phương, chấp hành nghiêm chỉnh các quy định của của Nhà nước và các thỏa thuận liên quan của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) về quyền lao động, không làm ảnh hưởng tới sinh kế của người lao động và các cộng đồng xung quanh.
Sau hơn 7 tháng thực hiện thí điểm mô hình đã cho kết quả khả quan. Các hộ dân tham gia mô hình thí điểm đều cho rằng, việc áp dụng VietGAP đã cải thiện rõ rệt năng suất cua nuôi so với trước kia.
Với mục tiêu chuyển giao và hướng dẫn kỹ thuật của mô hình nuôi cua theo hướng VietGAP, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất, cung ứng cho thị trường, nâng cao hiệu quả kinh tế cho người dân...
Các hộ dân được Nhà nước hỗ trợ 50% kinh phí về giống và các vật tư thiết yếu; được hướng dẫn về kỹ thuật sản xuất cua theo tiêu chuẩn VietGAP, hỗ trợ phân bón, vi sinh.
Ông Võ Văn Phương một trong những hộ tham gia mô hình, cho biết: Sau vụ này, tôi sẽ tiếp tục áp dụng canh tác theo tiêu chuẩn VietGAP cho các vụ tiếp theo, đồng thời vận động bà con tham gia và áp dụng kỹ thuật đã được chuyển giao. Tại vuông nuôi theo hướng VietGAP của gia đình ông Võ Văn Phương, sử dụng vi sinh định kỳ 2 tuần một lần cua được bắt lên để cân đo, ghi chép cẩn thận các thông số. Đây là cơ sở để đánh giá mức độ phát triển của cua so với thời điểm trước đó nhằm định hướng khối lượng cho phù hợp với từng giai đoạn, các yếu tố môi trường nước như: pH, độ trong, nhiệt độ, độ kiềm và các loại địch hại cũng được theo dõi và kiểm tra hàng ngày.
Trao đổi với chúng tôi ông Nguyễn Văn Khởi chia sẻ: "Với 3 ha mặt nước nuôi cua theo phương pháp truyền thống, những năm trước đây, gia đình tôi thu hoạch được khoảng 90 triệu đồng, tương ứng 300 kg/năm. Từ năm 2023, được Trung tâm Khuyến nông Cà Mau lựa chọn tham gia mô hình nuôi cua theo hướng VietGAP, cua lớn nhanh và đạt đầu con, chỉ sau hơn 7 tháng thả nuôi, tuy chưa hết 1 vụ nuôi gia đình đã thu tỉa được hơn 350 kg, tăng khoảng 50 kg so với các vụ nuôi truyền thống trước đây. Với trọng lượng khoảng 3 con/kg, giá bán 400.000 đồng, tổng thu từ đầu năm đến nay là 140 triệu đồng".
Ông Nguyễn Văn Nhận cũng là một trong những hộ tham gia mô hình cho biết thêm: "Nhà tôi nuôi cua từ nhiều năm nay, do không áp dụng đúng quy trình kỹ thuật nên cua nuôi không đạt, cua thường bị miềm, khó quản lý dịch bệnh dẫn đến năng suất không cao". Khi tham gia mô hình nuôi cua theo hướng VietGAP, tôi thấy mô hình có nhiều ưu điểm như: Xử lý môi trường, phòng bệnh bằng chế phẩm sinh học, hạn chế sử dụng thuốc và hóa chất, dễ dàng truy xuất nguồn gốc và đặc biệt có sự liên kết bao tiêu sản phẩm với doanh nghiệp. Việc xử lý môi trường nước định kỳ nhằm phân hủy các chất cặn bã, thức ăn dư thừa và chất thải cua, tránh hiện tượng tăng khí độc đột ngột do quá trình phân hủy chất hữu cơ gây ra làm ảnh hưởng đến sự tăng trưởng cua nuôi.
Mặc dù thời tiết nắng nóng kéo dài, gây ảnh hưởng đến quá trình tăng trưởng của cua nuôi, nhưng nhờ có cán bộ kỹ thuật đã hướng dẫn, tập huấn kịp thời và hướng dẫn chăm sóc và phòng bệnh trên cua. Mô hình đã góp phần nâng cao ý thức quản lý môi trường nước, phòng và trị bệnh trong quá trình nuôi bằng các chế phẩm sinh học giảm thiểu ô nhiễm môi trường, tạo vùng nuôi bền vững, nhằm tạo ra sản phẩm sạch, an toàn cho người tiêu dùng.
Kỹ sư Nguyễn Giang Em, Trưởng trạm Khuyến nông huyện Phú Tân trực tiếp chỉ đạo mô hình, cho biết: Việc sử dụng chế phẩm sinh học xử lý môi trường và ủ men định kỳ suốt thời gian nuôi đã giúp cho các chỉ tiêu môi trường ổn đinh đã giúp cho cua lớn nhanh và hạn chế được mầm bệnh. Điều này đã làm thay đổi sự nhận thức của người dân trong việc ứng dụng khoa học – kỹ thuật trong sản xuất. Đồng thời, kỹ sư Nguyễn Giang Em cũng cho biết thêm: Ngoài việc nuôi cua thì những hộ dân thực hiện Dự án còn tận dụng sân vườn, bờ bao vuông để trồng thêm rau màu, cây ăn trái để phục vụ cho bữa ăn gia đình và tăng thêm thu nhập cho hộ gia đình, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết 03 của Huyện ủy Phú Tân. Điển hình như: Hộ ông Nguyễn Văn Nhận, Võ Văn Phương, Trần Trọng Nguyễn…
Có thể mô hình "Nuôi cua theo hướng VietGAP" đã và đang mở ra hướng phát triển mới, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân, góp phần cải thiện môi trường, thay đổi nhận thức của người dân về kỹ thuật nuôi an toàn theo quy chuẩn cũng như bảo đảm tính bền vững trong nuôi trồng thủy sản.
Trong thời gian tới, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Cà Mau sẽ tích cực thông tin tuyên truyền, chuyển giao và nhân rộng mô hình để giúp bà con từng bước tiếp cận, áp dụng sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, nâng cao chất lượng sản phẩm, đem lại thu nhập ổn định.
